مهم‌ترین ویژگی کتاب، زبان طنز و جذاب رجبی و نگاه دقیق و نکته‌سنج اوست که تقریبا به همه عادت‌های غلط و رسوم تازه ما پرداخته و هیچ چیز را از قلم نینداخته است. در پیشگفتار طنزآمیز کتاب که امضا ندارد، آمده است: «واقعا تلون بیداد می‌کند. من بچه دهه 30 قرن بیستم هستم. ما از نیمه قرن بیستم شروع کرده‌ایم به شناخت خودمان... در حالی که با یکدیگر بیگانه‌تر از پیش بوده‌ایم، قرن بیستم تمام شده است. حالا چند سالی‌ست که برای فاصله گرفتن از یکدیگر، مسابقه گذاشته‌ایم و در این میان شعارزدگی به بیماری‌مان دامن زده است...».
پیشگفتار کتاب که عنوان «تخم لق ریشه‌ها به جای پیشگفتار» بر آن درج شده، خط اصلی کتاب را نشان می‌دهد؛ نقد جنبه‌های منفی فرهنگ امروز ایران. جالب اینکه پس از پیشگفتار نیز نوشته‌ای با امضای پرویز رجبی آمده است که «در حاشیه پیشگفتار/ سرزمین کیمیاگران!» نام دارد. رجبی در این مقدمه می‌نویسد: «غریب حکایتی‌ست این حکایت مردم ما! نمی‌دانم در این وقت شب، دردم را چگونه درمان کنم. هنوز چند ساعتی از عمر روزنوشت پیشینم نمی‌گذرد... دیروز، روز سیزده بدر، میلیون‌ها تهرانی (و شهرستانی و روستایی) سر به بیابان گذاشتند برای پاسداری از آیینی میهنی. و دیروز میلیون‌ها دستمال کاغذی، میلیون‌ها پاکت و کیسه پلاستیک، ده‌ها نوع قاقالیلی، میلیون‌ها قوطی و شیشه یک‌بار مصرف نوشابه و پوست میلیون‌ها پرتقال از پنجره ماشین‌ها و در چادرها و از روی فرش پیک‌نیک روی میلیون‌ها جوانه‌ای که آهنگ روییدن داشتند و دارند، باریدن گرفت و تارکشان را به درد آورد... از خودم پرسیدم پس کجایند آنان که سینه خود را می‌درند برای فیلم اسکندر و300. پس کجایند کیمیاگران ما؟... چرا خاک میهنمان به دست برادران وارنر خودی این‌چنین تحقیر شده است؟...».
این شروع و نیز حتی مرور کوتاه و سریع «ناتنی‌ها» ویژگی‌های قابل توجهی را در کار او به رخ می‌کشد. ویژگی‌هایی که کتاب را خواندنی و قابل تامل کرده است:
1 پیش از همه، محتوای کتاب و موضوعی که پرویز رجبی برگزیده است، کتاب را متمایز می‌کند. در روزگاری که تقریبا همه، مدام از ایران و ایرانی و فرهنگ ایرانی تعریف می‌کنند، توجه رجبی به جنبه‌های انتقادی این فرهنگ، قابل توجه است. همچنین حالا مدت‌هاست که مجموعه‌طنز آن هم با این موضوع، به ندرت منتشر می‌شود و معمولا کمتر کسی به آن می‌پردازد. با این وصف، موضوع کتاب، خودبه‌خود آن را جذاب و خواندنی کرده است.
2 طنز در نگاه و قلم رجبی، پرنشاط و جوانانه موج می‌زند. او با وجود نگاه تند و تیز و بی‌تعارف به فرهنگ خود، شیرین می‌نویسد و قصد ندارد با دادن شعار و گفتن حرف‌های تکراری، به شیوه تکراری، خواننده را خسته کند. این طنز گاهی چنان است که رنگ اصلی یادداشت را تعیین می‌کند و گاه، در لایه‌های زیرین نوشته حضور دارد. اما در هر حال، نوشته‌های رجبی، خشک و جدی نیست و همین ویژگی، یادداشت‌هایش را نرم و پذیرنده کرده است.
3 اگرچه ناتنی‌ها فهرست ندارد، اما از تورق سریع‌اش می‌توان پی برد که در این کتاب 200صفحه‌ای، 110 یادداشت کوتاه با عنوان‌های متمایز گردهم آمده‌اند. کوتاهی نوشته‌ها که گاه تا حد چند خط و یک پاراگراف کوتاه کوتاهند، سبب شده است کتاب‌خواندنی‌تر شود و خواننده حتی بتواند با آن به شکل یک مجموعه داستان مواجه شود و هر کدام از یادداشت‌ها را از هرجای کتاب که باشد، برگزیند و بخواند. چرا که یادداشت‌ها حیات مستقل دارند و به یکدیگر وابسته نیستند.
4 گذشته از اینها، بسیاری از نوشته‌های رجبی، شکل و شمایل داستان‌واره دارند و ماجرایی را به صورت یک داستان خیلی کوتاه روایت می‌کنند. این نکته در ترکیب با طنز حاکم بر همه یادداشت‌ها، سبب شده است کتاب باز هم خواندنی‌تر شود.
5 موضوع همه نوشته‌های رجبی، کاملا امروزی است. او از مسائلی که در گذشته و در جای خاصی روی داده‌اند حرف نمی‌زند، بلکه نکاتی را یادآوری می‌کند که شرح حال همه ما در هر کجای ایران که باشیم است. تازگی یادداشت‌ها گاهی تا حدی است که همین اواخر طرح شده است، اما این موضوع سبب نشده رجبی به جنبه‌های تاریخی فرهنگ بی‌توجه باشد.
6 توجه رجبی به همه جنبه‌های فرهنگ است، از جنبه‌های تاریخی تا زبانی، از جنبه‌های فرهنگی و هنری تا خانوادگی و ورزشی. بنابراین هرکسی با هر سلیقه و علاقه‌ای، می‌تواند خود را (البته قسمت‌های کم‌وبیش ناخوشایند خود را) دست‌کم در برخی از یادداشت‌ها ببیند. علاوه بر این، او می‌تواند همسایه‌ها و مسئولان و دوستان و فک‌وفامیلش را نیز لابه‌لای یادداشت‌های رجبی پیدا کند. عادت‌ها و رفتارهای ناخوشایندی که در فرهنگ ایرانی رسوخ کرده‌اند یا از ابتدا بوده‌اند، استثنا برنمی‌دارند و همه ما با هر سلیقه و علاقه‌ای که باشیم، بخشی از آنها را به ارث برده‌ایم؛ متأسفانه.
با همه این ویژگی‌های مثبت، ظاهر کتاب، اصلا آنچه هست را ارائه نمی‌کند. برای روی جلد کتاب، عکسی از عباس جعفری انتخاب شده که کوچ عشایر ایرانی را نشان می‌دهد. این عکس زیبا که از کارهای عکاس ایران‌شناس و شناخته‌شده کشورمان است، اگرچه بسیار دیدنی است، مناسبتی با کتاب ندارد، همین طور توضیحی که زیرعنوان کتاب آمده- ایران‌شناسی اجتماعی-گویای نوشته‌های رجبی نیست. همان طور که ظاهر گرافیکی جلد نیز با کتابی با این موضوع و این سبک و سیاق، هماهنگی ندارد. این مشخصات شاید بیش از هرچیز ناشی از حوزه تخصصی ناشر باشد. انتشارات ایران‌شناسی همان طور که از نامش پیداست، بیشتر بر موضوعات جغرافیای طبیعی و انسانی ایران متمرکز است و شکل و شمایل کتاب‌هایش نیز به همین سمت گرایش دارند.
با این همه، شاید انتخاب عکس روی جلد کتاب ناتنی‌ها، ادای دینی باشد به عباس جعفری، عکاس، ایران‌شناس، ایرانگرد و جهانگردی که شناخت بسیار خوبی از ایران داشت و عکس‌های ماندگاری از فرهنگ و جغرافیای ایران ثبت کرد. او که همواره در سفر بود و به همه جای ایران و بسیاری از نقاط جهان سفر کرده بود، سال گذشته در یکی از سفرهایش به کشور نپال و قله اورست، ناپدید شد و تلاش طولانی گروه‌های تجسس داخلی و خارجی، برای یافتن او به نتیجه نرسید. متأسفانه گمانه‌پردازی‌ها نشان می‌دهد جعفری قربانی طبیعت خشن حوالی اورست شده و به احتمال بسیار درگذشته است. بگذریم...
«ناتنی‌ها» را انتشارات ایران‌شناسی در 200 صفحه رقعی، با قیمت 5500 تومان منتشر کرده است.
